طالبان هڅه کوي چې د ښځو په مشرۍ لاریونونه ګډوډ کړي په ځینو مواردو کې په تاوتریخوالي سره ځواب ورکوي

د پوښ عکس: ټولنیز رسنۍ.

وروسته له هغه چې طالبانو د اګست په ۱۵ مه افغانستان ونيو د کابل، هرات، کندهار، مزارشريف او زرنج په ګډون د هېواد په لويو ښارونو کې د ښځو په مشرۍ لاريونونه شوي دي.

د څو ښارونو عکسونه د ښځو ډلې ښیي چې د طالبانو پر ضد لاریون کوي او د برابرۍ، کار او زده کړې حق غواړي. په څو مواردو کې د طالبانو ضد لاریونونو هم د پاکستان پر ضد قوي پیغامونه نندارې ته وړاندې کړل.

د افغان وتنس ډیټابیس اوس مهال د لږترلږه ۱۴ جلا پیښو فوٹیج لري او دا د هره ورځ د لاریونونو او شعارونو له بندیز سره سره مخ په ډیریدو ده چې د طالبانو لخوا دمخه تصویب شوي ندي.

۱ نقشه: د هغو ښارونو کتنه چیرې چې د سپټمبر راهیسې د طالبانو ضد لاریونونه لیدل شوي.

په ځینو لاریونونو کې ویډیوګانې راڅرګندې شوې چې طالبان په ځینو مواردو کې د لاریون کونکو د ګډوډولو هڅه کوي چې د تاوتریخوالي لامل کیږي.

د سپتمبر په شپږمه په مزارشریف کې د طالبانو یوه موټر د ښځو د لاریون د ګډوډولو هڅه په مظاهره کوونکو د موټر چلولو له لارې وکړي.

۱ شکل: په مزارشریف کې د مظاهرې موقعیت.

د سپټمبر په اوومه راپور ورکړل شو چې دوه تنه هغه مهال ووژل شول چې طالبانو د هرات د دولتي دفتر مخې ته د سوله ییز لاریون وروسته پر خلکو ډزې وکړې د انلاین سرچینو د معلوماتو له مخې د ګڼو لاریون کوونکو موبایلونه هم نیول شوي دي.

۲ شکل: په هرات کې د ښځو په مشرۍ د لاریونونو په ترڅ کې له ډزو څخه د تیښتې جغرافيوي موقعیت.

۳ شکل: په هرات کې د ښځو په مشرۍ لاریونونو کې د وژونکي ډزو جغرافیی موقعیت.

د سپتمبر په ۷ مه په کابل کې د طالب جنګیالیو په هوا کې د ګولیو د ویشتلو عکسونه راڅرګند شول د طالبانو او پاکستان پر ضد د مظاهره چیانو د منتشر کولو یوه ښکاره هڅه.

۴ شکل: په کابل کې د سپتمبر په اوومه د ښځو د لاريون پر مهال د پېښې جغرافیايي موقعیت.

د راپورونو له مخې په همدې ورځ شاوخوا ۳۰ ښځې په موقت ډول د کابل په یوه موټر پارکینګ کې ساتل شوې وې، چې د راپورونو له مخې په روان لاریون کې له ګډون څخه ډډه وکړي.

د سپتمبر په ۸ مه یوه ویډیو خپره شوه چې طالب جنګیالي په کابل کې پر مظاهره کوونکو ښځو برید کوي.

۵ شکل: د سپتمبر په ۸ په کابل کې د ښځو د لاریون پرمهال د پیښې جغرافیایي موقعیت.

د سپتمبر په ۳۰ په انځورونو کې د طالبانو جنګیالیو یوه ښځه ځورول او په هوا کې د ګولیو ډزې کول په ښکاره ډول په کابل کې د مظاهره چیانو د ماتولو او منتشر کولو په لټه کې و.

۶ شکل: په کابل کې د سپټمبر په ۳۰ مه د ښځو د اعتراض پر مهال د پېښې جغرافیایي موقعیت.

۷ شکل: په کابل کې د ښځو په مشرۍ د لاریونونو په ترڅ کې د ټولو پیژندل شویو تاوتریخوالی پیښو ځایونه.

هغه خبریالان چې د ښځو د حقونو د اعتراضونو د پوښښ هڅه کوي هم له ګډوډۍ سره مخ شوي دي د افغان خبریالانو د خوندیتوب کمېټه وايي د طالبانو له واکمنۍ راهیسې د خبریالانو پر وړاندې د تاوتریخوالي ډېرې پېښې شوې دي.

د سپتمبر په شپږمه په بلخ ولایت کې د ښځو د یوه لاریون یوه ویډیو ښیي چې یو طالب جنګیالی له ټوپک سره خبریالان ګواښي.

۸ شکل: په بلخ کې د خبریالانو د ځورونې جغرافیایی موقعیت.

د سپتمبر په ۸ مه د ایتلاتروز خبري اژانس دوه خبریالان په داسې حال کې ونیول شول چې په کابل کې یې د ښځو د یوه لاریون پوښښ کاوه یو خبریال راپور ورکړ چې دوی په دریمه حوزه کې د کارته چهار زندان ته وړل شوي چیرته چې دوی په زوره وهل شوي د دوی د ټپونو عکسونه چې په کې لوی زخمونه او کبودیانی شامل وو په ټولنیزو رسنیو کې په پراخه کچه شریک شوي.

د اکتوبر د ٢١مې نېټې عکسونه ښیي چې د فرانسه خبري اژانس یوه خبریاله په کابل کې د ښځو د یوې مظاهرې د پوښښ په وخت کې د طالبانو د جنګیالیو له خوا له تاوتریخوالي سره مخامخ کیږي د پیښې جغرافیایي موقعیت په ۵ شکل کې موندل کیدی شي.

سازمانونو د طالبانو په واکمنۍ کې د مطبوعاتو د ازادۍ د راتلونکي په اړه اندېښنه ښودلې ده.

د بشري حقونو د څار سازمان په وینا د سپټمبر په وروستیو کې د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت د رسنیو سخت مقررات توزیع کړل چې له مخې یې رسنۍ د هغو راپورونو له چاپ او خپرولو منع کوي چې د اسلام ضد وۍ ٬ ملي شخصیتونو ته سپکاوی یا د خبرونو محتوا تحریف کري.

مقرراتو کې ویل شوي چې خبریالان اړ دي چې دا ډاډ ترلاسه کړي چې د دوی راپور ورکول متوازن دي او د هغه مسلو په اړه راپور نه ورکوي چې د چارواکو لخوا نه وي تایید شوي یا هغه مسلې چې د خلکو په چلند منفي اغیزه کولی شي دوی دا هم وویل چې رسنۍ به اړ وي چې د خپریدو دمخه د نوي حکومتي تنظیم کونکي ادارې سره تفصیلی راپورونه چمتو کړي.

د دوی له واک څخه په څو ورځو کې ویاند سهیل شاهین ادعا وکړه چې طالبان د بیان په ازادۍ باور لري او وړاندیز یې وکړ چې دا حقونه به په افغانستان کې ښځو ته وغځول شي په هرصورت په لاریونونو نیمایي بندیز رسنیو ته صادر شوي مقرراتو سره یوځای د دې ادعاوو اعتبار په اړه اندیښنې راپورته کړې.

راپور وركونكي: افغان وتنس.