اقلیمه

تصویر: اعضای تیم بایسکل سواری زنان افغانستان در سال ۲۰۱۴، اعتبار: کوه به کوه

حقوق زنان در افغانستان حتی قبل از بازگشت طالبان راه درازی در پیش داشت، اما جنبش ‌های «حق سواری» که زنان را به دوچرخه‌ سواری تشویق می ‌کرد یکی از راه‌هایی بود که در آن زنان افغان هنجارهای جنسیتی را از طریق ورزش به چالش می ‌کشیدند. دوچرخه ها نه تنها نماد آزادی دوچرخه سواری، بلکه آزادی حرکت برای زنان بود.

عقلیمه کی (نام واقعی او نیست) یکی از اعضای پرشور یک تیم بایسکل سواری در کابل بود. او توضیح می ‌دهد که این گروه که شامل زنان و مردان می‌ شد، هفته ‌ای یک بار در شهر رکاب می ‌زدند تا تابوی بایسکل سواری زنان را به چالش بکشند.

اقلیمه به افغان وتنس میگوید: ما می خواستیم بایسکل سواری را برای زنان در کشور عادی کنیم، هر روز تیم ما بزرگ ‌تر می ‌شد، زنان بیشتری به تیم ما پیوستند و زنان بیشتری بایسکل سواری می ‌کردند.

ورزش برای زنان ممنوع است.

اندکی پس از تسلط طالبان در ماه اوت گذشته، معاون کمیسیون فرهنگی طالبان، احمدالله واثق، اشاره کرد که زنان و دختران افغان در ورزش با محدودیت هایی مواجه خواهند شد و گفت که ورزش زنان نه مناسب و نه ضروری تلقی میشود. به گفته این مقام طالبان، انجام ورزش هایی مانند کریکت خطر افشای چهره و بدن زن را به همراه دارد و اسلام اجازه نمیدهد زنان این گونه دیده شوند، در اولین حکومت خود در دهه ۱۹۹۰، طالبان زنان را از انجام تمام ورزش ها منع کردند.

بر اساس گزارش‌ ها، بسیاری از ورزشکاران زن به دلیل ترس از امنیت خود مخفی شده ‌اند و برخی ازبایسکل سواران حرفه ‌ای زنان مجبور به دور انداختن تجهیزات بایسکل سواری یا حتی سوزاندن آنها شده‌ اند. برخی از ورزشکاران توانسته اند کشور را ترک کنند، اعضای تیم ملی فوتبال زنان سال گذشته توسط فیفا تخلیه شدند و تلاش های جمع آوری کمک های مالی به سرعت برای تخلیه بایسکل سواران افغان سازماندهی شد، برخی از هم تیمی های اقلیمه اکنون در کشورهای همسایه هستند.

آقلیمه به افغان وتنس میگوید که قبل از تصرف، او و یکی از دوستانش تصویری از خود در حال بایسکل سواری به اشتراک گذاشتند تا زنان بیشتری را به این ورزش تشویق کنند. روزنامه نگاری با آنها تماس گرفت و با آنها مصاحبه کرد و مقاله ای نوشت که در فضای مجازی منتشر شد.

اقلیمه میگوید: ما هم پاسخ‌ های مثبت و هم پاسخ ‌های منفی دریافت کردیم، ما به پاسخ‌ های منفی اهمیتی نمی ‌دادیم، به هر حال او می افزاید که آنها از سوی یک شخصیت مذهبی معروف و جنجالی تهدید شدند و پس از تصرف، اقلیمه و هم تیمی هایش بیش از پیش نگران امنیت آنها شدند، آقلیمه با ناامیدی میگوید: اعضای تیم ما ترسیدند و از من پرسیدند که چه کاری می توانند انجام دهند من هیچ پاسخی نداشتم.

محدودیت به کار.

اقلیمه به عنوان فارغ التحصیل رشته مدیریت تجارت در شهرداری کابل کار میکرد، اما پس از تصرف خود را بیکار میدید، در ماه سپتمبر شهردار موقت کابل به کارمندان زن در دولت و شهر ها گفت که در خانه بمانند، و کار فقط برای کسانی مجاز است که نمیتوانند با مردان جایگزین شوند.

اقلیمه میگوید: من مانند میلیون‌ ها نفر دیگر از نظر اقتصادی دچار مشکل شدم و مجبور شدم در خانه بنشینم، با این حال من تسلیم نشدم و برای ماه‌ ها مدام درخواست‌ ها را به جاهای مختلف میفرستم تا ببینم آیا جایی برای زنی مثل من دارند یا خیر.

طالبان از آن زمان محدودیت های متعددی را وضع کرده اند که هدف بسیاری از آنها زنان بوده است، ماه گذشته آنها فرمانی صادر کردند که بر اساس آن به زنان دستور داده شد که صورت خود را در ملاء عام بپوشانند.

اقلیمه میگوید: محیط برای میلیون ها نفر به ویژه زنان در افغانستان کاملاً تغییر کرده است، من دیگر نمی توانم بایسکل سواری کنم و لباسی را که دوست دارم بپوشم، حجاب به من تحمیل شده است من باید آن را بپوشم.

اقلیمه میگوید که در منطقه او پست ‌های بازرسی زیادی برای نظارت بر اجرای حجاب وجود دارد و میگوید که دیگر نمیتواند «ساعت‌ ها» با دوستانش در رستوران‌ ها بنشیند. چند روز قبل از مصاحبه با افغان وتنس، اقلیمه میگوید که با یکی از دوستان نزدیکش به رستوران رفته بود اما از ورود او منع شد: او میگوید «صاحب رستوران به ما گفت که از اجازه دادن زنان می ‌ترسند، زیرا نمی ‌خواهند طالبان بدانند که به زنان اجازه میدادند در آنجا شام بخورند.

در حالی که مشخص نیست کدام قوانین در کدام ولایات اجرا می شود و تا چه اندازه در ولایت غربی هرات، گزارش شده است که مردان و زنان از صرف غذا با هم در رستوران ها منع شده اند، در ماه مارچ نیز گزارش شد که طالبان حکم داده بود که مردان و زنان نباید در یک روز از پارک ‌های کابل بازدید کنند، زنان فقط در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه ‌شنبه اجازه بازدید از پارک ‌ها را دارند و روزهای باقی ‌مانده برای مردان اختصاص دارد.

اقلیمه می‌ افزاید که در جشن نوروز ایرانی در ماه مارچ، او و خانواده ‌اش از یک پارک بازدید کردند اما از ورود به دروازه‌ها به دلیل بی حجابی اقلیمه منع شدند.

او میگوید: به عنوان یک زن، دیگر حق ندارم حداقل هوای تازه داشته باشم یا به پارک بروم، من گم شده بودم و نمی دانستم چه کنم و کجا بروم و شکایت کنم.

اقلیمه میگوید که مادرش یک شال مشکی اضافه داشت که میتوانست آن را بپوشد، اما وقتی داخل شدند، دیدند که پارک جدا شده است: خانواده‌ها یک طرف بودند و مردها در طرف دیگر

گزارش های خشونت

خشونت طالبان علیه افراد نیز به طور گسترده مستند و گزارش شده است، و افغان وتنس فیلم چندین رویداد را تأیید کرده است، اقلیمه میگوید که او نیز شاهد چنین خشونتی بوده و تجربه کرده است، او مدعی است که مردی را در اداره پاسپورت در کابل دیده است که به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.

او میگوید یک بار دیگر با مادرش به اداره ثبت احوال کشور رفت و چون جایی برای نشستن نداشت، به صفی که اکثراً مردها بودند پیوست.

اقلیمه به یاد می آورد: ناگهان یک نگهبان طالبان ظاهر شد و با چوب به من زد، برای روزها کبودی قابل مشاهده بود، من معتقدم که طالبان به عنوان بخشی از کارهای روزمره خود مرتکب نقض حقوق بشر میشوند.

اقلیمه می گوید که از پنهان شدن خسته شد و تصمیم گرفت که صحبت کند، او توضیح میدهد: این باعث شد به گروهی از زنان قوی بپیوندم تا علیه محدودیت های اعمال شده توسط طالبان اعتراض کنند، با این حال او میگوید که پس از آغاز بازداشت برخی از معترضان توسط طالبان چیزی که به طور گسترده توسط گروه های حقوقی و خبرگزاری ها گزارش شده است به دلیل خطراتی که او و خانواده اش را تهدید میکرد شرکت نکرد. اقلیمه می افزاید: ما حتی چندین بار آدرس خود را تغییر دادیم.

اقلیمه معتقد است که وضعیت در حال بدتر شدن است و بیکاری و فقر از نظر روحی تلفات می ‌کند.

او میگوید: افرادی که قبل از تصرف شاغل بودند به ‌ویژه زنانی که در حال حاضر در خانه نشسته ‌اند با افسردگی روبرو هستند شاید خودکشی کنند، زمانی که تحصیل کرده جوان و جاه طلب هستید سخت است که در خانه بمانید.

اقلیمه با چشمانی گریان توضیح میدهد که دلش برای چیزهای ساده‌ای تنگ میشود: در ده ماه گذشته دلم برای بایسکل سواری، درس، کار و دوستانم تنگ شده است.

او می افزاید: زندگی من در حال حاضر تلف شده است، گاهی به این فکر می کنم که چه کسی بودم، چه می خواستم باشم یک زن مستقل که تغییرات مثبتی را در جامعه و زندگی زنان دیگر به ارمغان می آورد.

با وجود محدودیت ‌ها علیه زنان و جاه‌ طلبی‌ هایی که کنار گذاشته شده‌ اند، اقلیمه مصمم است به راه خود ادامه دهد: برای افرادی که اکنون سخنان مرا میخوانند هرگز ساکت نباش، صدایت را بلند کن. من معتقدم مردن با عزت و آزادی به مراتب بهتر از زندگی است در ذلت و بدبختی است.

منبع مصاحبه افغان وتنس